ABBA (Signandsoundtheatre) - een Creative Europe project
“Audiences Blending by Arts”, kortweg ABbA,, publieken samenbrengen, is een succesvol project dat liep van 2017 tot 2019. Het project werd gecoördineerd door GC de Zeyp en had partners in Kroatië, Finland, Bulgarije, Groot-Brittanië en Portugal. De projecttitel werd in de loop van het traject gewijzigd in “Signandsoundtheatre” (theater met gesproken en gebarentaal) en wou een unieke vorm van “inclusief tweetalig theater” promoten als een theatervorm die dove en horende acteurs/actrices, en doof en horend publiek samenbrengt. Het project gebruikte het theaterstuk ‘Kukunor”, geschreven door de fin Eero Enqvist in 2015. De centrumverantwoordelijke Ivo had dit stuk in première in Tampere, Finland gezien en wilde dit soort theater ook in Vlaanderen brengen. Het duurde bijna twee jaar voordat goede dove acteurs gevonden werden: Serge Vlerick en Lut Reysen. Dahlia Pessemiers werd aangetrokken om het stuk te regisseren. Tomas Pevenage en Caroline Rottiers namen de gesproken rollen op zich.
Deze theatervorm waarbij dove en horende acteurs in duo-rollen spelen, kan een belangrijk instrument worden om meer doven en gehoorgestoorden naar het theater te brengen, maar vooral ook om een gemengd publiek te bereiken voor eenzelfde voorstelling. Het project heeft ook een eigen website: signandsoundtheatre.eu
Kukunor, het theaterstuk
Vier acteurs spelen in duo twee rollen; een (twee) vrouw(en), een (twee) man(nen). Op de grens van landen die met elkaar in conflict zijn bewaken deze vier individuen een desolate grenspost. Hari bracht de zoon en echtgenoot van Nor om tijdens een bombardement. Hij weet echter niet dat Nor de vrouw en moeder van zijn slachtoffers is.
Nor wil absoluut te weten komen hoe iemand in staat is zo een gruwelijke laffe daad te plegen. Daarom stelde ze zich kandidaat om post te vatten aan de grens, hier is ze dicht bij de moordenaar van haar gezin en leert ze hem beter kennen.
Doorheen de jaren die ze zij aan zij doorbrengen als grenswacht, ontstaat er een vreemde vertrouwensband tussen hen. Ze filosoferen met elkaar, bewonderen en minachten elkaar.
Ondanks hun vijandelijke posities en het gruwelijke verleden wordt het steeds moeilijker voor hen om de oorspronkelijke reden van het conflict te blijven steunen en verdedigen.
Nor hecht zich langzamerhand aan Hari. Er groeit vriendschap en een onuitgesproken onmogelijke liefde ontpopt zich. Het verhaal ontwikkelt zich op de grens van haat en liefde, begrip en onbegrip voor de ander. Het stelt het wij-zij denken, het snelle oordelen en bestaande machtsstructuren in vraag.
Handen in de lucht
Dat het project succesvol was, bleek tijdens de vijf voorstellingen in De Zeyp: het doel werd bereikt, telkens was zowat de helft van het publiek doven en de helft horenden. Makkelijk te zien bij het applauseren, handgeklap en handen in de lucht schuddend zoals de doven visueel applaudisseren.
Het stuk werd door elk van hen bijzonder gesmaakt. De doven noch de horenden hadden het gevoel dat er hoofd- en bijrollen waren, noch dat de een voor de ander vertaalde op de scène. Elke acteur speelde evenwaardig in zijn/haar eigen taal, gebaren of gesproken.
Dahlia Pessemiers was door deze opdracht zo betrokken geraakt, dat ze besliste zelf gebarentaal te gaan leren. Ze engageert zich met haar vzw Silence Radio verder in het betrekken van dove acteurs en het zoeken naar nieuwe tweetaligheid in haar stukken.
Een kort beeld van de voorstelling vind je hier
.
